محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان مشترک بین ایران و هفت کشور عربی همسایه با برخی از چالش‌های زیست محیطی مواجه هستند که صید بی‌رویه و غیر مسئولانه از منابع آبزی، تخریب و ایجاد تغییرات فیزیکی مناطق ساحلی، ریزش نفت ناشی از اجرای عملیات اکتشاف و استخراج و حمل‌ونقل نفت از جمله آن‌هاست.
آلودگی‌های با منشاء خشکی در خلیج فارس شامل فاضلاب‌های شهری و روستایی، پساب‌های صنعتی و کشاورزی، آلودگی‌های صنایع مستقر در مناطق ساحلی، عملیات عمرانی و توسعه غیراصولی در سواحل نظیر استحصال و خشک کردن دریا، انباشت پسماندها از جمله زباله‌ها و پلاستیک و میکروپلاستیک در نواحی سواحلی می‌شوند که نیازمند مدیریت اصولی است. در این شرایط رئیس گروه مطالعات دیپلماسی زیست‌محیطی دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه به نقش دیپلماسی بر کاهش مشکلات زیست‌محیطی خلیج فارس تاکید می‌کند.
چالش‌های زیست محیطی خلیج فارس
سید علی صالح پور با اشاره به از سرگیری روابط ایران و عربستان اظهارکرد: ما از سال گذشته به بعد با از سرگیری روابط سیاسی ایران و عربستان شاهد ایجاد فضای جدید در منطقه هستیم. این تحول زمینه‌های زیادی را برای ایجاد تعامل و مناسبات جدید بین ایران و کشورهای دیگر ایجاد می‌کند. در سطوح سیاست علیا (high politics) اراده و اهتمام میان رهبران سیاسی برای توسعه و نزدیک شدن روابط وجود دارد. در سطوح سیاست سفلی (low politics) نیز باید از ابزارها و زمینه‌های موجود برای تقویت روابط بهره‌مند شویم.
وی با بیان اینکه یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند به تقویت روابط میان ایران و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس کمک کند، محیط زیست است. چالش‌های محیط زیستی خلیج فارس متنوع است. این پهنه آبی از منظرهای مختلف که بیشتر ناشی از آثار مخرب تغییرات آب و هوایی است، شرایط حساس و شکننده‌ای دارد. مسایل مربوط به آلودگی‌ها، طوفان‌های گرد و غبار و تنش آبی نیز مطرح است.
رئیس گروه مطالعات دیپلماسی زیست‌محیطی دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه اضافه کرد: در این شرایط بیش از پیش لزوم جمع شدن کشورهای حاشیه خلیج فارس حول یک محور احساس می‌شود و باید به کمک هم نسبت به رفع این مسایل اقدام کنند. ما پیش از این در نشست‌های مختلف به کشورهای حاشیه خلیج فارس آمادگی خود را در راستای کمک به رفع چالش‌های زیست‌محیطی این پهنه آبی اعلام کرده‌ایم و حتی حاضر هستیم در چارچوب یک ساختار هشت کشوری یعنی شش کشور واقع در جنوب خلیج فارس به علاوه ایران و عراق در این زمینه اقدام کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که چه موضوعی می‌تواند در اولویت دیپلماسی زیست‌محیطی خلیج فارس قرار بگیرد، گفت: مهم‌ترین موضوعی که در چارچوب دیپلماسی زیست‌محیطی در حوزه خلیج فارس می‌تواند مطرح شود، «آلودگی نفتی» است که در سطح خلیج فارس پراکنده است. متاسفانه این پهنه آبی به علت عبور شمار تعداد زیادی نفتکش و نشت قابل توجه نفت از آن‌ها یکی از آلوده‌ترین پهنه‌های آبی در جهان محسوب می‌شود.
صالح پوردر پایان اظهارکرد: محیط دریایی خلیج فارس بسیار حساس است و به‌راحتی سیستم چرخش آب در این منطقه آسیب می‌بیند. فعالیت تاسیسات آب شیرین‌کن و گرمایش آب موجب تخریب مرجان‌ها می‌شود و از مهم‌ترین نکاتی است که در این پهنه آبی قابل توجه است و می‌تواند به عنوان اولویت برای همکاری بین کشورهای حاشیه خلیج فارس مد نظر قرار گیرد.
نظر شما